Της Νάνσυ Μπίσκα
Οι ημέρες των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς αλλά και των Φώτων προσφέρουν μία μοναδική ευκαιρία για ενδοσκόπηση, περισυλλογή και εσωτερική αναμόρφωση. Με οδηγό, την αξεπέραστη σε αξία, ελληνική γλώσσα θα προσεγγίσουμε ορισμένες λέξεις που χρησιμοπούμε καθημερινά χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τη βαθύτερη σημασία τους.
Η κατανόηση λέξεων όπως η Αλήθεια, η Γνώση, η Συνείδηση, η Μετάνοια, η Συγγνώμη και η Συγχώρεση συμβάλει στο να καταστεί ο ανθρώπινος ιστός της κοινωνίας μας πιο συνεκτικός. Σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μάνο Δανέζη[1], το εννοιολογικό περιεχόμενο αυτών των λέξεων συμβαδίζει απολύτως με τη Σύγχρονη Επιστήμη καθώς η «Γνώση» και η «Συνείδηση» αναφέρονται σε παρελθοντικές ψεύτικες και παραπλανητικές πληροφορίες οι οποίες δημιουργούνται στο πλαίσιο της εγκεφαλικής εικονικής πραγματικότητας[2].
Ο Αριστοτέλης μας υπενθυμίζει ότι «Πάντες ἄνθρωποι τοῦ εἰδέναι ὀρέγονται φύσει». Δηλαδή όλοι οι άνθρωποι από τη φύση τους επιθυμούν την γνώση. Λέμε, μάλιστα, ότι αναζητούμε την αλήθεια μέσω της γνώσης. Τι σημαίνει όμως «Αλήθεια» και τι «Γνώση;»
Αλήθεια σημαίνει ότι «θυμάμαι κάτι που ήδη υπάρχει», δηλαδή δεν ανακαλύπτω κάτι καινούργιο. Αναζητάω να θυμηθώ, να καταργήσω τη λήθη. Η λέξη προέρχεται από το στερητικό «α-» και τη λέξη «λήθη» (λησμονιά).
Γνώση είναι ένα σύνολο παρελθοντικών γεγονότων που έχουμε λησμονήσει και πρέπει να θυμηθούμε. Η Γνώση είναι το σύνολο των πληροφοριών στον «σκληρό δίσκο» (Hard Drive) του Ανθρώπινου Βιοϋπολογιστή. Η πορεία του Ανθρώπου προς τη θύμηση παρελθόντων γεγονότων (Α-λήθεια) πραγματοποιείται μέσω της Γνώσης και δημιουργεί την έννοια της «Συνείδησης».
Συνείδηση είναι η δυνατότητα της επεξεργασίας πληροφοριών με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων σε σχέση με τις επεξεργασμένες και διασταυρωμένες παρελθοντικές πληροφορίες στο «Λογισμικό» (software, δηλαδή επεξεργασία ενός συνόλου πληροφοριών).
Η λέξη προέρχεται από δύο άλλες λέξεις, το «Συν» και την «Είδηση» (από την αρχαία ελληνική λέξη «οίδα» που σημαίνει γνωρίζω). «Συν» σημαίνει «όλοι μαζί ισότιμα» (“with, together“) και «Είδηση» είναι κάτι που έχει ήδη συμβεί και το αγνοούσαμε. Και σήμερα χρησιμοποιούμε τη λέξη «Είδηση» στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τα οποία ανακοινώνουν γεγονότα που ήδη έχουν συμβεί. Η συνείδηση είναι ο δρόμος για να φθάσουμε στην αλήθεια.
Άνοια είναι η απώλεια της μνήμης, μία κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε πριν την Α-λήθεια. Η συντριβή της λήθης μέσω της Συνείδησης οδηγεί στην συντριβή της Άνοιας. Η λέξη προέρχεται από το στερητικό «α-» και τη λέξη «νοῦς».
Η συντριβή της άνοιας μας εισάγει σε μία νέα περίοδο την «Μετά την Άνοια» περίοδο, δηλαδή την Μετ-άνοια. Η Μετάνοια είναι αποτέλεσμα της Συνείδησης και αν δεν αποδειχθεί στην πράξη με τη μη επανάλειψη των λαθών που έγιναν επειδή δεν γνωρίζαμε (δεν είχαμε θυμηθεί, δηλαδή) καταχωρείται απλώς ως ανθρώπινη εμπειρία. Η λέξη Μετάνοια έχει άλλωστε ονομαστεί από τους πατέρες της εκκλησίας «δεύτερο βάπτισμα» ή «ανανέωση του βαπτίσματος».
Ο Δρόμος της Εσωτερικής Αναμόρφωσης και η δύναμη της Συγγνώμης
Ευρισκόμενος κάποιος εκτός της λήθης και της άνοιας μπορεί να χρησιμοποιήσει την Συνείδηση για την χάραξη ενός νέου δρόμου μετά την Άνοια (Μετ-Άνοια) και τη λήθη (Α-λήθεια). Αποτέλεσμα της εσωτερικής αναμόρφωσης είναι η Συγγνώμη, η αποδοχή δηλαδή του εσφαλμένου της πρώτερης γνώμης μας και η κοινοποίηση της παραδοχής του άλλου. Με άλλα λόγια, δηλώνουμε ότι έχουμε κοινή (συν) πλέον γνώμη. Η διαπίστωση της συγνώμης είναι μία πράξη πάταξης του εγωϊσμού καθώς δεν έχει να κάνει με τον άλλον αλλά με μας τους ίδιους.
Η λέξη «Συγγνώμη» προέρχεται από το «συν + γνώμη» (συν + γιγνώσκω: έχω την ίδια γνώμη με κάποιον, αλλάζω γνώμη, μετανοώ). Το «ν» αφομοιώνεται από το «γ» που ακολουθεί και μετατρέπεται και αυτό σε «γ».
Η Αίτηση προς τον άλλον με τη Συγνώμη είναι Συγχώρεση. Η λέξη προέρχεται από το «Συν» και τη λέξη «Χώρος». Αιτούμεθα από τον άλλον να βρεθούμε μαζί του (συν) στον αυτό χώρο, δηλαδή να συνυπάρξουμε εφόσον πλέον έχουμε την αυτή γνώμη (συγνώμη).
Στο πνεύμα των Χριστουγέννων και υποδεχόμενοι το νέο έτος ας διαθέσουμε χρόνο για ατομική και συλλογική αυτογνωσία και αυτοσυνειδησία. Μειώνοντας το «εγώ», ας αναζητήσουμε αυτά που μας ενώνουν και ας συν-υπάρξουμε με αγάπη, συμπόνοια, ειρήνη και αλληλεγγύη! Χρόνια Πολλά!
Σημ. Ολόκληρη η διάλεξη με θέμα “Η μνήμη του παρελθόντος – επιστήμη και κοινωνία” στον σύνδεσμο: https://www.youtube.com/watch?v=hQ20zwQeHDA
Email: [email protected]
Δημοσιεύθηκε στο Ελληνοκαναδικό Περιοδικό “CHARISMAG” και στην Ελληνο-Αμερικανική Εφημερίδα “Ομογένεια και Αθλητισμός”, Δεκέμβριος 2016
