Browsing Category

GREEK LANGUAGE & CULTURE

Το ψωμί, ψωμάκι..

Εκφράσεις όπως «Βγάζω το ψωμί μου», «Είπα το ψωμί ψωμάκι», «Φάγαμε μαζί ψωμί κι αλάτι» αποδεικνύουν ότι ο άρτος, το ψωμί, υπήρξαν βασικό είδος διατροφής των Ελλήνων από την αρχαιότητα. Δεν είναι τυχαίο, ότι μέχρι και σήμερα, όταν πέσει ένα κομμάτι ψωμιού κάτω, το σηκώνουμε, το φιλάμε και το ξαναβάζουμε στο τραπέζι.

Η πρώτη έκφραση σημαίνει ότι εργάζομαι για να κερδίσω χρήματα που θα μου διασφαλίσουν τα απαραίτητα για τη διατροφή μου που σημαντικότερο κομμάτι της είναι το ψωμί. Την έκφραση «είπα το ψωμί ψωμάκι» τη χρησιμοποιούμε για τις περιόδους εκείνες της ζωής που είναι οικονομικά δύσκολες και μας έλειψε ακόμη και το ψωμί. Όταν θέλουμε να δηλώσουμε πως περάσαμε μεγάλες δυσκολίες με κάποιον συνάνθρωπο μας και δεθήκαμε μαζί του χρησιμοποιούμε την έκφραση «φάγαμε μαζί ψωμί κι αλάτι». Και το ψωμί και το αλάτι υπήρξαν  δύο βασικά και φθηνά προϊόντα για τον Έλληνα.

Continue Reading

Τα σύκα, ο συκοφάντης και η συκοφαντία..

Οι Αθηναίοι ονόμαζαν «Ιερά συκήν» τον τόπο όπου βρήκαν για πρώτη φορά το δένδρο της συκιάς και θεωρούσαν τα σύκα την πρώτη τροφή που κατάφεραν να προμηθευτούν καλλιεργώντας τη γη.  Από την αρχαιότητα έως σήμερα υπάρχει στην Ελλάδα ποικιλία σύκων που ονομάζονται «βασιλικά» ή «σύκα βασίλεια» και που αποδεικνύει την ιδιαίτερη αγάπη που τρέφουν για αυτά οι Έλληνες εφόσον τα θεωρούν βασιλική τροφή. Οι Αθηναίοι μάλιστα είχαν ψηφίσει ειδικό νόμο, ο οποίος απαγόρευε να γίνεται εξαγωγή των σύκων της Αττικής γης, ώστε να μπορούν να τα απολαμβάνουν μόνον οι κάτοικοι της. Ωστόσο, κάποιοι Αθηναίοι που ήθελαν να πλουτίσουν προσπάθησαν παρανόμως να κάνουν εξαγωγή σύκων. Τότε το Αθηναϊκό κράτος θέσπισε άλλον νόμο που επέτρεπε σε όλους τους πολίτες να καταγγέλουν όποιον γνώριζαν ότι παρανομεί.
Έτσι γεννήθηκε μία νέα λέξη στην ελληνική γλώσσα’ η λέξη «συκοφάντης»! Συκοφάντης = σύκα + φαίνω = φανερώνω
Continue Reading

“Άρπαξε την ευκαιρία από τα μαλλιά..”

Της Νάνσυ Μπίσκα
Δύο από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας ο Πιττακός ο Mυτιληναίος και ο Περίανδρος ο Kορίνθιος μας άφησαν δύο πολύ σημαντικά αποφθέγματα που μοιάζουν πάρα πολύ μεταξύ τους, τόσο στη διατύπωση, όσο και στο νόημα και έχουν σχέση με τον “καιρό” και συγκεκριμένα την κατάλληλη ευκαιρία.
Το ένα διατυπώθηκε από τον Πιττακό τον Μυτιληναίο, έναν από τους επτά σοφούς, ο οποίος με δύο λέξεις μας προτρέπει με μία πολύ σπουδαία συμβουλή:  “Γνώθι καιρόν”, δηλαδή να γνωρίζουμε την κατάλληλη ευκαιρία. Το δεύτερο, διατυπωμένο κι αυτό με δύο λέξεις, είναι του Περιάνδρου της Κορίνθου. Το απόφθεγμα αυτό αναφέρει: «Καιρόν πρόσμενε», δηλαδή πρόσμενε περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία.
Continue Reading

“Όλα δεξιά..”

Οιωνοσκόπος είναι ο μάντης οι οποίος εξηγεί τη θέληση των Θεών σύμφωνα με το πέταγμα των αρπακτικών πουλιών. Οιωνός στα αρχαία ελληνικά είναι το αρπακτικό πτηνό και το ρήμα σκοπέω,-ώ σημαίνει εξετάζω, παρατηρώ.
Οι οιωνοσκόποι κοιτώντας προς τον Βορρά έβλεπαν τα αρπακτικά πτηνά, δηλαδή τους αετούς, τα κοράκια και τους γύπες. Ανάλογα με το από πού έρχονταν και προς τα που πέταγαν, οι οιωνοσκόποι μπορούσαν να δώσουν μία εξήγηση.
Continue Reading

Τα έθιμα του Δωδεκαημέρου

Η εορτή των Χριστουγέννων εντάσσεται σε έναν ευρύτερο κύκλο που ονομάζεται στη λαογραφία «Δωδεκαήμερο». Οι δώδεκα αυτές ημέρες περιλαμβάνουν τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά και την εορτή των Φώτων. Πολλά από τα έθιμα του δωδεκαημέρου έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα και ονομάζονται «διαβατήρια» γιατί ακριβώς μας βοηθούν στη ‘διάβαση’, στη μετάβαση δηλαδή από τη μία εποχή στην άλλη, από τη μία κατάσταση στην άλλη, από τη νεότερη ηλικία στη μεγαλύτερη και ούτω καθεξής.
Ο άνθρωπος πάντοτε διακατεχόταν από τον φόβο για το άγνωστο κατά την κρίσιμη διάβασή του από μια παλαιά κατάσταση σε μια νέα. Γι’ αυτό προσπαθούσε να προλάβει κάθε κακό, να μαντεύσει τι θα γίνει στο μέλλον ή να το προκαλέσει, εάν αυτό ήταν δυνατόν. Έπρεπε λοιπόν να «εκβιάσει την τύχη» ώστε να είναι με το μέρος του ή να παρακαλέσει τον Θεό να ευλογήσει τη νέα περίοδο που έρχεται. Continue Reading

Ο ηρωϊσμός είναι έννοια ελληνική

Γλωσσικό αφιέρωμα στην 28 Οκτωβρίου
Της Νάνσυ Μπίσκα
Οι λέξεις «ήρως», «ήρωας» και η έννοια «ηρωισμός» είναι αποκλειστικά ελληνικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ελληνική  λέξη «ήρως» είναι η πηγή της αντίστοιχων λέξεων στις δυτικές γλώσσες. Στο λεξικό «Έλλην Λόγος – Πώς η Ελληνική γονιμοποίησε τον παγκόσμιο λόγο» της Άννας Τζιροπούλου Ευσταθίου βρίσκουμε:
Στα γαλλικά “heros” “heroique” “heroisme”, στα ιταλικά “eroe”, “eroico”, “eroismo”, στα Ισπανικά “heroe”, “heroico”, “heroismo”, στα αγγλικά “hero”, “heroic”, “heroism”, στα γερμανικά “heros”, heroisch”, “heroismus”, “herr” (=κύριος, εκ του ήρως), στα λατινικά “heros”.
Continue Reading

Το Ελληνικό Φως και Φιλότιμο

Της Νάνσυ Μπίσκα, Γράφοντας σε πρώτο πρόσωπο, “Charismag”
«Το πραγματικό ταξίδι της ανακάλυψης δεν συνίσταται στην αναζήτηση νέων τοπίων, αλλά στην απόκτηση νέας προοπτικής». Με αυτό το απόφθεγμα του Μαρσέλ Προυστ, η φοιτήτρια του Πανεπιστημίου St. John’s Αλέξα Τσουγκράνες περιγράφει τη νέα προοπτική με την οποία βλέπει την Ελλάδα μετά την πρόσφατη επίσκεψή της στη χώρα.
Προερχόμενη από μικτό γάμο η Αλέξα δεν είχε επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα. Κάθε σχετική έκκληση προς τα μέλη της οικογένειά της  έπεφτε στο κενό καθώς οι μνήμες του παρελθόντος και τα δημοσιεύματα που διάβαζαν στον Τύπο για τη χώρα τους προκαλούσαν φόβο.
Continue Reading

Πώς μέσω της Ελληνικής Παιδείας λαξεύονται οι φίλοι της Ελλάδος στον Κόσμο

Πηγή: Tribune.gr
Μια μεγάλη έκπληξη περίμενε τους 30 Αμερικανούς φοιτητές των πανεπιστημίων St. John’s College και του Peter J. Tobin College of Business, που πέρασαν μια εβδομάδα στη χώρα μας γνωρίζοντας από κοντά την Ελλάδα και τον Ελληνικό Πολιτισμό με χορηγία του Έλληνα ομογενή επιχειρηματία Νίκου Μούγιαρη.
Ενώ γευμάτιζαν σε εστιατόριο στον Πειραιά τους επισκέφθηκε ο επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του υπουργείου Εξωτερικών, Μιχάλης Κόκκινος, συνοδευόμενος από τον αναπληρωτή γενικό Δημήτρη Πλευράκη.
Ο Μιχάλης Κόκκινος, γνωστός για τα αντανακλαστικά του στα θέματα του απόδημου Ελληνισμού, μόλις πληροφορήθηκε ότι 30 Αμερικανοί φοιτητές που σπουδάζουν ελληνική γλώσσα και ελληνικό πολιτισμό συμμετέχοντας στο διεπιστημονικό πρόγραμμα «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Διεθνές Management» και αντιλαμβανόμενος ότι είναι 30 νέοι επιστήμονες, εν δυνάμει «πρεσβευτές» του Ελληνισμού μέσω της συμμετοχής τους στην Ελληνική Παιδεία, βρήκε τον χρόνο να τους συναντήσει, να τους μιλήσει για το αξιακό σύστημα του Ελληνισμού και να συζητήσει μαζί τους.
Continue Reading

Tobin & St. John’s College Spring 2017 Greece Program

 

Through the generosity of St. John’s alumnus Nikos Mouyiaris (’68), the Department of Language and Literatures in St. John’s College and the Department of Management in the Tobin College of Business offered in May 2017  this cross-disciplinary program in Modern Greek and Hellenic Studies, with a focus on Greek language, culture and international management!

Our trip was organized by Aristotle Travel!

Continue Reading

Περουβιανή φοιτήτρια έκανε tattoo με τη λέξη “Φιλότιμο”

Πηγή: Ikypros.com
Tου Νίκου Αντωνιάδη – Νέα Υόρκη *
Και εκεί που νομίζεις πως τελείωσες το βιβλίο σου, εκεί που το δίνεις γεμάτος χαρά (επιτέλους) για προλόγιση, και ενώ πιστεύεις πως “κάλυψες” ένα τεράστιο κενό της Παιδείας μας, εμφανίζεται από το “πουθενά”, εντελώς ξαφνικά μια φοιτήτρια να σου “χαλάσει” το σχεδιασμό, να σου υπενθυμίσει πως δεν μπορείς να τελειώσεις ποτέ, πως αυτό το θέμα που άγγιξες είναι αξετάντλητο, χωρίς τέλος αλλά με αρχή.
Ποια είναι αυτή η αρχή; Δεν ξέρω! Όμως, αν λάβω υπόψιν μου τον τρόπο που ο Νίκος Μούγιαρης “άγγιξε” αυτούς τους φοιτητές κάνοντας πάλι το θαύμα του, τότε μάλλον η αρχή ονομάζεται “φιλότιμο”! Και για ακόμη μια φορά, η αγαπητή μου φίλη Νάνσυ, ως “από μηχανής Θεός”, να γράφει το πιο κάτω στον προσωπικό της λογαριασμό:
Continue Reading